Syfilis

• Primaire syfilis: primaire laesie (ulcus of sjanker);
• Secundaire syfilis: gegeneraliseerd. Maculopapuleuze eruptie, maar elk orgaansysteem kan aangetast zijn;
• Latente syfilis: de asymptomatische latentieperiode tussen secundaire en tertiaire syfilis;
• Tertiaire syfilis: omvat o.a. cardiovasculaire, neuro- en orgaansyfilis; 
• Neurosyfilis kan in elk stadium optreden;
• Congenitale syfilis er bestaat een vroege en een late vorm.

Er zijn 2 verschillende types serologische testen: de treponemale (TPPA of TPHA) en niet-treponemale test (RPR of VDRL).

De interpretatie is afhankelijk van het klinische stadium. Treponemale testen blijven levenslang positief en hebben geen correlaat met ziekteactiviteit.

Niet-treponemale testen worden gebruikt voor de opvolging van behandeling en diagnose van herinfectie.

• Primaire syfilis: gemiddeld 3 weken (10 tot 90 dagen);
• Secundaire syfilis: 6 weken tot 6 maanden; 
• Tertiaire syfilis: 2 tot 30 jaar na besmetting.

• Bij aanwezigheid primaire laesies en condylomata;
• Bij secundaire syfilis zijn huidletsels weinig besmettelijk;
• Bij syfilis latens tarda en tertiaire syfilis is transplacentaire transmissie mogelijk (niet besmettelijk via seksueel contact).

Humaan.  

• Seksuele overdracht met direct contact met actieve laesies;  
• Overdracht via bloed zeer zeldzaam;
• Overdracht van moeder op kind is mogelijk in elk stadium.

Personen met wisselende, onbeschermde seksuele contacten.

Zie contactonderzoek.

Criteria en tijdslijn voor partnerverwittiging:

• Primaire syfilis: seksuele contacten afgelopen 3 maanden;
• Secundaire syfilis: seksuele contacten afgelopen 6 maanden;
• Latente syfilis: seksuele contacten afgelopen 12 maanden;
• Tertiaire syfilis: vaste partner;
• Laat latente syfilis: kinderen van vrouwelijke patiënten.

Brief Partnerverwittiging voor SOA (juli 2016 ) (131 kB)

Blind behandelen indien laatste seksueel contact < 3 maanden.

Benzathinepenicilline 2,4 M IE, IM op 2 verschillende plaatsen, één dosis.

Niet noodzakelijk.

Ja, Een meldingsplichtige infectieziekte aangeven

• primaire syfilis: patiënt met één of meerdere (meestal pijnloze) sjanker(s) in de genitale, perineale, anale zone of mond of faryngale mucosa of op andere een extragenitale plaats

• secundaire syfilis: patiënt met minstens één van de volgende vijf:
  • diffuse maculopapuleuze rash vaak op handpalmen en voetzolen
  • gegeneraliseerde lymfadenopathie
  • condyloma lata
  • enanthema
  • alopecia diffusa
• vroeg latente syfilis: geen klinische tekenen of symptomen op moment van diagnose, symptomen van primaire of secundaire syfilis in voorbije 12 maand

• primaire/secundaire syfilis: transmissie mens naar mens (seksueel contact)
• vroeg latente syfilis ("minder dan" één jaar): transmissie van mens naar mens binnen de laatste twaalf maanden

Waarschijnlijk labocriterium

• positieve non treponemale (VDRL, RPR) test

Laboratoriumconfirmatie

Minstens één van de volgende vier:

• positieve non treponemale (VDRL, RPR) EN positieve treponemale test (FTA, TPPA, TPHA, EIA) (OF aanwezigheid van IgM)
• aantonen van Treponema pallidum in wondvocht of weefsels d.m.v. donkerveldmicroscopie
• aantonen van Treponema in wondvocht of weefsels d.m.v. een directe immunofluorescentietest
• aantonen van Treponema in wondvocht of weefsels d.m.v. PCR