Meningokokken invasieve infecties

Klinisch beeld van een meningitis en/of een sepsis (meningokokkose: meningeale prikkeling, petechiën of purpura, septische shock, syndroom van Waterhouse - Friedrichsen), septische arthritis of bacteriêmische pneumonie.

Klinisch beeld.

Labodiagnostiek: direct grampreparaat, PCR en kweek van cerebrospinaal vocht, bloed, ander steriel medium of biopt petechiën.

3 tot 4 dagen (2 tot 10 dagen)

Zolang bacterie zich in de keel bevindt: tot 1 dag na het instellen van therapie (antibiotica die keeldragerschap elimineren) of profylaxe.

Humaan.

Druppelinfectie.

Dragerschap: vooral bij tieners, jongvolwassenen, (passief) rokers.

Verhoogd risico op meningokokkenziekte:

• kinderen jonger dan 5 jaar;
• tieners en jongvolwassenen;
• inwonende gezinscontacten van een indexpatiënt;
• reizigers naar hoog endemische of epidemische gebieden (Hajj & Umra – bedevaart naar Saoedi Arabië & Meningitis Belt);
• bij hoge concentratie van personen (crèches, discotheken, eerstejaar hogeschool- en universiteitsstudenten …);
• hyposplenie en (functionele) asplenie;
• voorafgaande infectie met influenzavirus;
• overige aandoeningen: trauma waarbij open verbinding ontstaat tussen nasofarynx en meningen, maligniteiten, diabetes mellitus, chronisch obstructieve longziekten, nierinsufficiëntie, levercirrose, IV druggebruik, immuunstoornis of hiv-infectie.

Recidieven of familiaal voorkomen bij complementdeficiënties.

Niet noodzakelijk

Ja, om chemoprofylaxe en verhoogde waakzaamheid in te stellen bij nauwe contacten: huisgenoten (inclusief oppas en logerende vrien(dinnet)jes), knuffelcontacten, patiënt voor ontslag indien behandeld met antibioticum dat dragerschap niet bestrijdt, slijmvliescontact (vb. mond-op-mond beademing).

Verhoogde waakzaamheid (4 weken) van andere contacten: medestudenten, collega’s, leiding, kinderopvang, medebewoners zorgcentra, vluchtig contact.

Bij nauwe contacten, liefst binnen de 24 uur en binnen de 2 weken (zie richtlijn of brief voor keuze chemoprofylaxe).

Ook postexpositievaccinatie is aanbevolen voor de patiënt en de nauwe contacten die chemoprofylaxe bij identificatie van serogroep ACWY.

Niet zinvol.

Ja, Een meldingsplichtige infectieziekte aangeven

Minstens één van de volgende:

• meningeale prikkeling
• petechiën, purpura t.h.v. de huid
• septische shock
• syndroom van Waterhouse – Friedrichsen
• septische arthritis
• pneumonie (enkel met positieve hemocultuur)

• nauw contact met bevestigd geval

Waarschijnlijk labocriterium

• aanwezigheid van gramnegatieve diplokokken in cerebrospinaal vocht, bloed of uitstrijkje/biopt van petechiën

OF

• positieve antigentest voor N. meningitidis

Laboratoriumconfirmatie

• isolatie van N. meningitidis uit een medium dat normaal steriel is (bloed, cerebrospinaal vocht, gewricht, pleura, pericard)

OF

• positieve PCR

patiënt met klinische criteria

• patiënt met klinische criteria EN waarschijnlijk labocriterium

OF

• patiënt met klinische criteria EN epidemiologisch criterium

patiënt met klinische criteria EN laboratoriumconfirmatie