Contacteer ons
Zorg en Gezondheid
Het Centrum voor Kankeropsporing, dat de Bevolkingsonderzoeken naar kanker coördineert in opdracht van de Vlaamse overheid, heeft zijn jaarrapport 2020 voorgesteld. Dankzij de Bevolkingsonderzoeken Borst-, Dikkedarm- en Baarmoederhalskanker krijgen jaarlijks meer dan 1.600.000 Vlamingen de uitnodiging om zich te laten onderzoeken. We zien dat er een duidelijke stagnatie is van het aantal deelnames. Daarom worden de inspanningen om de deelname te verhogen opgedreven. Zo wordt er vanaf 2021 in een nieuwe mediacampagne meer ingezet op het motiveren tot actie.
Het preventiebeleid rond kanker van de Vlaamse overheid werpt zijn vruchten af. Dat blijkt uit het jaarrapport 2020 van het Centrum voor Kankeropsporing, dat de Bevolkingsonderzoeken naar kanker coördineert in opdracht van de Vlaamse overheid en daarvoor samenwerkt met het Kankerregister.
Dankzij onze Bevolkingsonderzoeken Borst-, Dikkedarm- en Baarmoederhalskanker krijgen jaarlijks meer dan 1.600.000 Vlamingen de uitnodiging om zich te laten onderzoeken. Deze stijging is onder meer te wijten aan de uitbreiding van de leeftijdsgroep voor het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker met de 50-jarigen.
Minister Wouter Beke: “We zien dat er een duidelijke stagnatie is van het aantal deelnames. Daarom worden de inspanningen om de deelname te verhogen opgedreven. Zo wordt er vanaf 2021 in een nieuwe mediacampagne meer ingezet op het motiveren tot actie.”
Verder bekijken we welke andere drempels voor deelname aangepakt kunnen worden. Vooral het bereiken van personen die nooit deelnemen en kwetsbare en moeilijk bereikbare groepen blijft een belangrijke uitdaging!
Maar liefst 75% van de kankers gevonden bij deelnemers aan het Bevolkingsonderzoek hebben een vroegtijdig (in situ of stadium I) en dus goed behandelbaar stadium, versus ‘slechts’ 35% bij niet-deelnemers.
Patrick Martens, Directeur van het Centrum voor Kankeropsporing: “Hoewel het belang van dit onderzoek keer op keer wordt aangetoond, doet al jaren slechts de helft van de uitgenodigde personen effectief mee. Vooral de deelname in de nieuwe jongere groepen (leeftijd 50-54) is laag. Dat is verontrustend en een duidelijke reden om meer in te zetten op motiveren tot deelname.”
Vanaf januari 2021 krijgt de doelgroep een andere afnameset met een gebruiksvriendelijker opvangpapier in de brievenbus. Dit papier kleeft op de WC-bril.
In 2019 werd een totale dekkingsgraad van 64,7% bereikt, wat zeer vergelijkbaar is met voorgaande jaren. We starten dit jaar nog met een studie om de nooit-deelnemers beter te kunnen bereiken.
Normaal gezien krijgt elke vrouw om de 24 maanden een uitnodiging. Het uitnodigingsinterval is dan twee jaar. Wegens COVID-19 lag het Bevolkingsonderzoek Borstkanker echter stil van eind maart tot eind juni 2020, waardoor circa 50.000 vrouwen niet op tijd werden gescreend.
Harlinde De Schutter, Stichting Kankerregister: “Het kankerregister onderzocht de impact hiervan. Die analyse toonde aan dat de borstkankers nog steeds vroeg genoeg worden gevonden als het screeningsinterval maximaal 30 maanden is (= 6 maanden uitstel). Ook bleek het van belang dat een dergelijk uitstel slecht één keer voorkomt. Indien een verbreed screeningsinterval vaker voorkomt, of groter wordt dan 30 maanden, ziet men wel een neiging tot meer geavanceerde kankerdiagnoses.” Dit is ook de belangrijkste reden waarom we tijdens de tweede piek het bevolkingsonderzoek niet hebben stilgelegd.
In mei 2018 deed de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een oproep tot actie om baarmoederhalskanker wereldwijd te elimineren, wat neerkomt op een incidentie van minder dan vier nieuwe gevallen per 100.000 vrouwen per jaar. De WHO formuleerde hiervoor drie concrete doelstellingen tegen 2030.
Minister Wouter Beke: “ Een eerste doelstelling van de WHO stelt dat 90% van de 15 jarige meisjes gevaccineerd moet zijn tegen HPV. Heel mooi dat het Vlaams vaccinatieprogramma deze doelstelling reeds haalt. De tweede doelstelling van de WHO stelt dat 70% van de vrouwen gescreend zijn op 35 en 45 jaar, en dat er 90 % opvolging is indien afwijkingen gevonden worden. Jammer genoeg voldoen we nog niet aan deze doelstellingen. We moeten meer vrouwen preventief onderzoeken en we moeten de opvolging van afwijkende stalen verhogen. En tenslotte formuleert de WHO dat 90% van de vrouwen met een cervix aandoening behandeld worden.”
De opvolging van afwijkende screeningsstalen heeft nog marge voor verbetering. 20% van de vrouwen met een afwijkend resultaat heeft nog steeds geen opvolging gehad.
Het CVKO informeert en motiveert de gynaecologen en huisartsen om verdere opvolging te organiseren voor vrouwen die dit nog niet deden. Uit een eerste evaluatie bleek deze aanpak onvoldoende. We proberen volgend jaar een stap verder te gaan.
De Bevolkingsonderzoeken naar kanker redden jaarlijks vele levens. Deze cijfers blijven belangrijk, ook in deze corona-tijden. We volgen nauwkeurig op of de bevolkingsonderzoeken gepauzeerd moeten worden wegens capaciteitstekorten in de zorg. Een beperkte pauze kan quasi volledig gecompenseerd worden, indien iedereen de kans krijgt om even vaak deel te nemen zoals voorheen. Blijvende aandacht om kwalitatief en veilig voor iedereen de bevolkingsonderzoeken te organiseren is daarbij het middel om deze gunstige resultaten ook in de toekomst te behouden.