Actieplan 4.0: werk maken van werk in de zorg

In de succesvolle reeks actieplannen ‘Werk maken van werk’ stellen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en Zorgambassadeur Lon Holtzer het vierde actieplan  voor dat de tewerkstelling in de zorg- en welzijnssector de nodige stimulans moet geven. ‘Actieplan 4.0: Werk maken van werk in de zorg- en welzijnssector’ zet verder in op de doelstellingen van de drie vorige plannen, maar verhoogt de aandacht voor zij- en hernieuwde instroom naar de knelpuntberoepen verpleegkunde en zorgkunde. In overleg met Hilde Crevits, Vlaams minister van Onderwijs, moet de toekomstige zorgwerker beter voorbereid worden op de nieuwe uitdagingen waaraan het werken in de zorg- en welzijnssector zich aanpast.

“In de zorgopleidingen doet zich een lichte terugval in de inschrijvingen voor”, zegt zorgambassadeur Lon Holtzer. “Reden te meer om nog een tandje bij te steken en de aantrekkelijkheid van het zorgberoep nogmaals in de verf te zetten. We zullen onze aandacht nu ook meer toespitsen op wie voor een tweede carrière kiest in zorg of welzijn.”

Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid: “Zowel werknemers uit de zorgsector als mensen van buiten de sector kunnen een nieuwe adem vinden in hun carrière met een job in zorg of welzijn. Mits ondersteuning en een actieve inschakeling in de arbeidsmarkt moeten zij de kans te baat kunnen nemen zich om te scholen tot bijvoorbeeld verpleeg- of zorgkundige.” 

Hilde Crevits, Vlaams minister van Onderwijs: “Een aantal jaar geleden hebben we onder andere als maatregel om de structurele tekorten aan technische profielen weg te werken, STEM geïntroduceerd in het onderwijs. Met het STEM-actieplan zetten we ook effectief stappen vooruit. Met duaal leren zetten we in op een betere afstemming van de opleidingen op de arbeidsmarkt, vanaf volgend jaar zullen nog meer scholen daarmee aan de slag kunnen gaan. Daarnaast is ook in het volwassenenonderwijs ruimte om mensen die voor een tweede carrière te kiezen ook richting zorg te leiden. Met snuffelstages vanaf 14 jaar willen we jongeren ook al op jonge leeftijd warm maken voor zorgopleidingen.”

Ook het actieplan 4.0 zet in op een constructieve samenwerking tussen de beleidsdomeinen Welzijn, Volksgezondheid en Gezin – Werk – Gelijke Kansen en Onderwijs in Vlaanderen, evenals op een nauw overleg met Volksgezondheid en met Werk op federaal niveau.

Krappe arbeidsmarkt bemoeilijkt instroom

De groeiende economie confronteert Vlaanderen met een dalend aantal niet-werkende werkzoekenden. De vervangingsnood is groot door het groot aantal 55-plussers dat in de sector zorg en welzijn werkzaam is. De sector groeit bovendien continu door de toenemende nood aan zorg wegens de vergrijzing en de toename van de groep zorgvragers met een chronische en complexe pathologie.

Ondanks de gerealiseerde verhoogde instroom van de afgelopen jaren neemt het aantal openstaande vacatures opnieuw toe. Nochtans is een verdere stijging van de instroom noodzakelijk om een antwoord te bieden op de uitbreidings- en vervangingsvraag.

Zorgen voor een tweede carrière in de zorg.

In een proefproject zal de omscholing uitgewerkt worden voor zij-instromers die een tweede carrière in de zorg willen maken, zowel voor mensen binnen als buiten de sector, en zowel voor beroepsactieven als voor niet-beroepsactieven, zowel voor laag- als hoger geschoolden. Bedoeling is dus mensen die nog deel uitmaken van het normale arbeidscircuit, niet werkzoekend zijn en niet door de VDAB begeleid worden, in de mogelijkheid te stellen een carrièreswitch te maken naar of in de zorg- of welzijnssector. Ook werknemers uit krimpsectoren kunnen deel uitmaken van de doelgroep. Zij worden in eerste instantie toegeleid tot de twee grootste knelpuntberoepen in de zorg- en welzijnsvoorzieningen: de zorgkundige of verpleegkundige. In een latere fase kan de doelgroep eventueel worden uitgebreid naar alle knelpuntberoepen in zorg en welzijn.

Andere prioritaire acties van het actieplan 4.0 zijn:

• 14-jarigen met een zorgjob laten kennismaken.
  Veertienjarigen in alle richtingen van het onderwijs meenemen in de wereld van zorg en welzijn.
• Meer mogelijkheden op voltijds werk bieden.
  Ontwikkelen van een werkgroep die ideeën aanbrengt om deeltijdse werknemers de kans te geven fulltime te werken.
• Werken aan beter werk.
  Werken aan werkbaar werk door innovatieve arbeidsorganisatie (arbeidsorganisatie (IAO) en zorgorganisatie), loopbaanspreiding en -begeleiding, en het wegwerken van onvrijwillige deeltijdse arbeid zullen meer aandacht krijgen.
• Subsidiariteit respecteren.
  Het subsidiariteitsprincipe zal meer vooropgesteld worden. De tekorten van hoger opgeleide verpleegkundigen en bepaalde specialiteiten in de geneeskunde kunnen worden geremedieerd door het verschuiven van handelingen en zorgondersteuning naar het juiste niveau. Hierdoor kan de zorg ook aan kwaliteit toenemen.
• Werkkrachten uit andere landen aanwerven.
  Er zal een kader worden getekend waardoor zorg- of welzijnswerkers uit landen waar overtallen zijn makkelijker kunnen worden aangeworven.
• Opleidingen afstemmen op de arbeidsmarkt.
  Overleg wordt gestart om opleidingen aan te passen aan de veranderende noden van 21ste eeuw.
• Werken aan de beroepskwalificaties.
  De kwalificaties voor verzorgenden en zorgkundigen bijwerken en het onderwijs hierop afstemmen.

>> Het volledige pdf bestandActieplan 4.0: werk maken van werk in de zorg (784 kB)