Aandachtsgebieden en humane biomonitoring

Dit is een overzichtstabel van gezondheidskundige advieswaarden voor 20 parameters voor inhalatoire blootstelling in buitenlucht, voor gebruik in MER. Deze waarden werden geselecteerd in het kader van Milieueffectenrapportage (MER) en kunnen uiteraard ook gebruikt worden voor andere gezondheidskundige risico-inschattingen.

Voor het afleiden van GAW MER's werden diepte-analyses uitgevoerd zoals beschreven in het ' Protocol for the selection of Health-based reference values (RV)'. Het betreft een selectie uit bestaande toetsingswaarden uit de internationale literatuur.

Voor elke parameter is er een fiche opgemaakt die de selectie voor de gekozen GAW verduidelijkt. De fiche is gelinkt aan de naam van de parameter in de tabel. 

Bij de selectie van de GAW MER worden louter gezondheidskundige aspecten in rekening gebracht, beleidsmatige afwegingen (haalbaarheid) werden niet in overweging genomen.
 

^*GAW is afgeleid op basis van niet-carcinogeen effect, maar is wel beschermend voor het carcinogeen effect

In 2002 startte het Vlaams Humaan Biomonitoringsprogramma. Dat surveillanceprogramma verzamelt gegevens over de aanwezigheid van vervuilende stoffen in de mens en de gezondheidseffecten van blootstelling.

De resultaten van deze onderzoeken vindt u bij het Steunpunt Milieu en Gezondheid.

In een project uitgevoerd door VITO, UHasselt en het PIH werden de humane biomonitoringssudies van het Steunpunt Milieu en gezondheid en de studie in Genk-Zuid 2016-2018 samen genomen om zo blootstelling-effect associaties te onderzoeken in een grotere groep deelnemers. Dit gebeurde voor drie effectmerkers voor genotoxiticiteit (DNA schade) namelijk 8-oxo-2'-deoxuguanosine (8-oxadG) in urine, de komeettest en de micronucleustest in bloed. Via de website van het Steunpunt Milieu en Gezondheid kan u de Nederlandstalige samenvatting terugvinden van de resultaten.  

Om de grote hoeveelheid resultaten te verwerken, interpreteren en vertalen naar concrete beleidsacties, is het faseplan opgesteld. Externe wetenschappelijke en beleidsexperten en een maatschappelijke jury beoordelen de resultaten onder coördinatie van de Vlaamse milieu- en gezondheidsadministraties.

Europese samenwerking via Democophes

In 2009 startten Europese wetenschappers en stakeholders van 35 instituten in 27 landen een samenwerking op rond humane biomonitoring. Cophes ontwikkelde geharmoniseerde protocollen die toelaten om vergelijkbare HBM-resultaten te verzamelen doorheen Europa. Democophes was het pilootproject dat de haalbaarheid van deze geharmoniseerde aanpak van humane biomonitoring in 17 Europese uitgetest heeft. Het Belgische luik van dit onderzoek wordt uitgevoerd door verschillende onderzoeksgroepen, in opdracht van alle ministers van Leefmilieu en Gezondheid van de diverse beleidsniveaus in België (verzameld in de Nationale Cel Leefmilieu en Gezondheid).

Van oktober 2011 tot januari 2012 werden 6 vervuilende stoffen gemeten in de urine en het haar van 129 schoolgaande kinderen (van 6 tot 11 jaar) en hun moeders. Het betrof kwik, cadmium, cotinine, triclosan, bisfenol A en ftalaten. Het vastgestelde niveau van de polluenten in deze Belgische studiepopulatie lag laag en vormde voor zover gekend geen probleem voor de gezondheid. De meetresultaten konden verklaard worden door de informatie uit de vragenlijsten in verband met de leefstijl, voeding en woonomgeving.

Lees meer over Democophes

Zware metalen kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken als ze opgenomen worden in het lichaam, vooral lood (Pb), arseen (As), cadmium (Cd), chroom (Cr), kwik (Hg), antimoon (Sb), nikkel (Ni). Veel hangt af van het type zwaar metaal en de hoeveelheid die wordt ingenomen. De buurt waarin men woont, de levenswijze, voeding, leeftijd … spelen allemaal mee in de aard en de ernst van de mogelijke gezondheidseffecten.

Zware metalen kunnen op 4 manieren in het lichaam binnenkomen:

• Via het inademen en opeten van stof: Lucht bevat een hoeveelheid stof. Op dat stof kunnen zware metalen vastgehecht zijn. Dat stof vinden we onder andere terug in sigarettenrook, opwaaiend stof van vervuilde grond, uit schoorstenen …
• Via water: Stofdeeltjes beladen met zware metalen dwarrelen neer en stapelen zich op in de bodem. Samen met zware metalen die aanwezig zijn in vervuild afvalwater kunnen ze doorsijpelen naar het grondwater. Lood kan ook vanuit waterleidingen in het drinkwater terecht komen.
• Via onze voeding: Zware metalen kunnen vanuit de bodem en het grondwater opgenomen worden door planten en dieren. Vervuild stof kan eveneens neerdwarrelen op onze groenten. Omdat zware metalen niet afbreekbaar zijn, kunnen ze zich opstapelen, ook in ons lichaam.
• Via zwangerschap: Een aantal zware metalen kunnen vanuit het bloed van de moeder via de moederkoek aan het ongeboren kind worden doorgegeven.

In onze folders vindt u tips om de opname van zware metalen te beperken.